Rozpoczęliśmy Adwent, czyli trwający cztery tygodnie czas radosnego oczekiwania i przygotowania przed Świętami Bożego Narodzenia. Adwent po raz pierwszy zaczęto obchodzić ok. połowy IV wieku. Samo słowo „Adwent” pochodzi z łacińskiego „adventus”, oznaczającego przyjście. Nazwa ta odnosi się do chrześcijan, którzy oczekują Chrystusa w chwale przy końcu czasów.

Adwent, szczególnie Podkarpacki był bogaty w zwyczaje religijne. Dawniej obchodzono go o wiele bardziej uroczyściej, niż dzisiaj. Od XII wieku, znana była adwentowa Msza św. ku czci Matki Bożej. Ludność udawała się na nią pieszo, we wspólnocie ze śpiewem, sławiąc Najświętszą Panienkę. Podczas tej Mszy, palono świecę z wizerunkiem Matki Bożej, bądź paschał na którym widniały, wyrzeźbione w wosku sceny z życia Bogurodzicy. Świecę Maryjną często przybierano zieleniną, kwiatami oraz białą wstążką, która symbolizowała przywilej Niepokalanego Poczęcia Maryi. W ten sposób wierzono, że towarzyszy się Maryi w radosnym oczekiwaniu przyjścia na świat, jedynego Zbawiciela. Pobożni uważali także, że przed narodzonym Jezusem Chrystusem trzeba stanąć z dobrymi uczynkami i czystością serca. Zgodnie ze słowami Chrystusa: „Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich, mnieście uczynili” (Mt 25,40), starano się podczas Adwentu wzajemnie sobie pomagać. Wspierano przede wszystkim ludzi starszych, samotnych, biednych i chorych.

Przepięknym zwyczajem na podkarpackiej ziemi była również tzw. ,,szara godzina’’. Pod wieczór, gdy robiło się ciemniej, wszyscy domownicy gromadzili się w jednym z domowych pomieszczeń. Najczęściej była nim kuchnia, w której przy zgaszonej lampie bądź świecy, przy pomocy treści biblijnych rozważano w ciszy swoje życie. Wspominano dzieje, tradycje i zwyczaje Narodu Polskiego. Ważnym elementem takiego obrzędu, była ,,cicha modlitwa’’, obejmująca uwielbienia, prośby i dziękczynienia Bogu. Kolosalnym uznaniem cieszył się także zwyczaj pnia adwentowego. Pień ten wykonywany był z surowego, nieokorowanego kawałka drewna. Na nim umieszczono cztery świece, symbolizujące niedziele adwentowe (trzy fioletowe i jedną różową lub wszystkie czerwone), w środku zaś stawiano najwyższą koloru białego, symbolizującą Chrystusa. Pień umieszczono w centralnym miejscu, na stole bądź specjalnie przygotowanym ołtarzyku. Dodatkowo zdobiono go różnorodną roślinnością, która ukazywała piękno natury oraz świat stworzony przez samego Boga. Był to poniekąd wyraz wdzięczności Królowi Niebios za istniejący nadal świat.

Wśród wielu, dawnych tradycji adwentowych, warto wspomnieć zwyczaj, który bardzo rzadko praktykowany jest w podkarpackich parafiach. ,,Wędrująca Figura Matki Bożej’’, bo o niej mowa, niegdyś cieszyła się wielkim zachwytem. Rytuał polegał na przyjmowaniu figury z wizerunkiem Matki Bożej z kościoła po roratach przez rodziny, które posiadały dzieci. Każda z nich, przez jeden dzień mogła celebrować posąg Maryjny, poprzez pieśni adwentowe, różaniec, Pismo Św., i inne modlitwy. W ten sposób zapraszano Matkę Boga do swojego domu.

Fot. opoka.org.pl
Natalia Janowiec